Type 2 diabetespatiënten die remissie hebben bereikt door af te vallen, beschikken over bètacellen die volledig hersteld kunnen worden. Dit blijkt uit de DiRECT trial waarvan de resultaten zijn gepresenteerd op de ADA in San Francisco.
Diabetesremmissie is direct gelinkt aan herstel van bètacellen in de ‘Remission of Type 2 Diabetes for Two Years Is Associated with Full Recovery of Beta-Cell Functional Mass in the Diabetes Remission Clinical Trial (DiRECT)’. De patiënten – een subgroep uit de DiRECT trial – die deelnamen aan deze studie hadden al eerder diabetesremissie bereikt door af te vallen. Er is sprake van remissie wanneer het lukt lange tijd een HbA1c van 48mmol/mol (6.5%) te behouden en nuchtere waarden <7 mmol/l zonder gebruik van diabetesmedicatie. Dan blijkt herstel van bètacellen mogelijk. De bètacellen zijn blijkbaar niet blijvend beschadigd in een vroege fase van type 2 diabetes en kunnen ‘gered’ worden door metabole stress te verlagen en het teveel aan vet in de cellen te veminderen.
Diabetesremissie door afvallen
In de initiële DiRECT trial bereikte 46% van de 149 deelnemers diabetesremissie na 1 jaar door een zeer intensief afvalprogramma te volgen. 24% van de deelnemers viel meer dan 15 kg af. In de nu bekeken subgroep van 40 mensen die diabetesremissie hadden bereikt, bleven twintig mensen in remissie (dertien mannen en zeven vrouwen), dertien mensen kwamen weer aan en zeven hielden de follow-up niet vol. De onderzoekers gebruikten een zgn. Stepped Insulin Secretion Test met Arginine (SISTA) om de functionele bètacellen te kwantificeren (maximale insulineafgifte respons tijdens hyperglykemie). Bij deze mensen is de mate van insulinesecretie bepaald, net als het HbA1c en de nuchtere waarden. Bij veel van de deelnemers bleek na twee jaar na de studie nog steeds sprake van diabetesremissie.
Insulineafgifte
Vergeleken met de controlegroep van mensen zonder diabetes, was de maximale insulineafgifte vergelijkbaar. In de interventiegroep nam de insulineafgifte gemiddeld toe van 0.58 nmol/min/m2 (0.48 to 0.81) bij baseline tot 0.74 (0.54 tot 1.00) na vijf maanden en 0.94 nmol/min/m2 (0.64 tot 1.44) nmol/min/m2 na twee jaar; de insulineafgifte bij de groep zonder diabetes was gemiddeld 1.02 nmol/min/m2 na 24 maanden follow-up.
Conclusie
Wanneer het patiënten lukt door af te vallen diabetesremissie te bereiken en dit twee jaar lang vol te houden, is het mogelijk een normale bètacelmassa terug te krijgen.
Over de studie
DiRECT is een prospectieve, open-label, placebo-gecontroleerde studie in de eerstelijn, waarin patiënten werden gerandomiseerd naar een gewichtsreductie-programma (interventie) of standaard zorg (controle) conform de richtlijnen. Het primaire eindpunt van de studie was diabetesremissie, dat werd gedefinieerd als een HbA1c <48mmol/mol (<6.5%). Na 12 maanden was dit bereikt in 46% van alle patiënten en 73% van de patiënten met >10kg gewichtsreductie. In het onderzoek zijn de patiënten twee jaar lang gevolgd.
ADDRM
Op 28 en 29 november vindt de Annual Dutch Diabetes Research Meeting plaats in Wageningen. PI van de DiRECT trial Prof. dr. Michael Lean is één van de key-note sprekers. Klik hier voor meer informatie over de ADDRM.
Referenties
- https://www.prnewswire.com/news-releases/insulin-producing-beta-cells-are-not-irreversibly-lost-in-early-type-2-diabetes-300864205.html
- Prof Michael E J Lean, MD et al. Durability of a primary care-led weight-management intervention for remission of type 2 diabetes: 2-year results of the DiRECT open-label, cluster-randomised trial. The Lancet. Maart 06 2019 01,
