Het gebruik van technologie voor en door diabetespatiënten is de afgelopen jaren enorm toegenomen. Een virtuele diabeteskliniek waarin optimaal gebruik wordt gemaakt van data lijkt dan ook heel waarschijnlijk, zeker in deze tijd van social distancing. Wat zijn aandachtspunten bij het opzetten van deze vorm van zorg op afstand? En hoe kan de zorg blijvend veranderen met méér dan alleen een switch van face-to-face naar remote care?
Het aantal insulinepompen is gestegen van 1% in 1995 tot 53% in 2016-2018 en het gebruik van CGM nam toe van 3% in 2006 tot 38% in 2017, zo blijkt uit respectievelijk Duitse en Amerikaanse registries.1,2 Voor zorg op afstand is het cruciaal dat patiënten een upload maken en de pomp- en/of sensordata naar hun zorgverlener sturen. Momenteel gebeurt dat nog te weinig: uit onderzoek in de VS blijkt dat 50-71% van de patiënten tussen de consulten door de data nooit doorstuurt naar de zorgverlener.2 Hoe meer data en hoe meer patiënten gebruik maken van digitale zorg, hoe belangrijker dataflows worden en de rol van algoritmen. Dan volgt een tweede punt: is het veilig om op basis van de aangeleverde data zonder tussenkomst van een mens een app een advies naar de patiënt te laten sturen?
Advies op basis van data
In een studie van Nimri et al werd onderzocht in hoeverre bij insulinepomp- en sensorgebruikers het behandeladvies van ervaren artsen overeenkwam met dat van een geautomatiseerd algoritme, de Advisor Pro (DreaMed Diabetes).3 De aanbevelingen over aanpassingen in basaalstand, insuline/koolhydraat-ratio en correctiefactor werden met elkaar vergeleken. Er was rond de 40% ‘totale overeenkomst’ tussen arts en DSS (decision support systems) en rond de 10% ‘volledig niet overeenkomende adviezen. Dit beeld was zeer vergelijkbaar wanneer de oordelen van artsen onderling werden vergeleken. De grootte van verandering die werd voorgesteld door het algoritme was gelijk aan of minder dan die werd voorgesteld door artsen.
De verwachting is dat de gezondheidszorgcrisis rondom het SARS CoV-2 virus een impuls zal geven aan de ontwikkeling van de digitale diabeteskliniek: de zorg zal meer veranderen dan alleen nu tijdelijk. Aan de kant van de hulpverleners is een goede workflow en betrouwbare advisering vanuit datastromen van belang, voor patiënten moet het aanleveren van informatie eenvoudig zijn, het advies helder en de uitkomst optimaal.
Zie ook: https://www.attd-education.com/course/view.php?id=130§ionid=617#section-0
In nummer 2 2020 van het Nederlands Tijdschrift voor Diabetologie bespreken Dick Mul en collegae uitgebreid wat er komt kijken bij het opzetten van een virtuele diabeteskliniek. Kern is daarbij dat voor een succesvolle virtuele diabeteskliniek zorgmedewerkers en patiënten binnen een totaal andere werkwijze zullen moeten gaan functioneren: niet dezelfde zorg op afstand, maar andere zorg!
Referenties
- Foster NC et al, State of Type 1 Diabetes Management and Outcomes from the T1D Exchange in 2016–2018. Diabetes Technology & Therapeutics Vol. 21, No. 2:1 Feb 2019 https://doi.org/10.1089/dia.2018.0384
- Temporal Trends and Contemporary Use of Insulin Pump Therapy and Glucose Monitoring Among Children, Adolescents, and Adults With Type 1 Diabetes Between 1995 and 2017. Louisa van den Boom, Beate Karges, Marie Auzanneau, Birgit Rami-Merhar, Eggert Lilienthal, Simone von Sengbusch, Nicolin Datz, Carmen Schröder, Thomas Kapellen, Markus Laimer, Sebastian M. Schmid, Heiko Müller, Johannes Wolf, Reinhard W. Holl. Diabetes Care Nov 2019, 42 (11) 2050-2056; DOI: 10.2337/dc19-0345
- Nimri R et al. Adjusting insulin doses in patients with type 1 diabetes who use insulin pump and continuous glucose monitoring: Variations among countries and physicians. Diabetes Obes Metab. 2018 Oct;20(10):2458-2466. doi: 10.1111/dom.13408. Epub 2018 Jul 1).
