Mede ten gevolge van de obesitas epidemie is de incidentie van type 2 diabetes onder tieners en adolescenten in de afgelopen jaren flink gestegen. Bij deze jonge patiënten is het beloop van de diabetes vaak ernstiger met op relatief jonge leeftijd complicaties en comorbiditeit in vergelijking met patiënten die op latere leeftijd gediagnosticeerd worden. Bij oudere, volwassen patiënten met type 2 diabetes zijn veel gegevens beschikbaar over de relatie tussen diabetes en depressieve gevoelens. Deze gegevens hebben mede geresulteerd in adviezen om tijdens de behandeling van volwassen patiënten regelmatig te screenen op de aanwezigheid van een depressie. Bij jonge patiënten met type 2 diabetes is echter veel minder bekend over de prevalentie en het beloop van mentale problemen en de effecten hiervan op de glucoseregulatie en complicaties.
Amerikaanse onderzoekers keken in de grote TODAY 2 studie naar de prevalentie en het beloop van depressie, eetstoornissen en kwaliteit van leven bij jonge patiënten met type 2 diabetes. Tevens onderzochten zij de relatie hiervan met de glucoseregulatie en de incidentie van aan diabetes gerelateerde complicaties. Hun bevindingen zijn gepubliceerd in een recente editie van Diabetes Care. Hieronder vindt u de belangrijkste resultaten.
Methoden
De TODAY 2 studie is een longitudinale follow-up studie waarin patiënten werden geïncludeerd die tussen 2004 en 2011 hadden meegedaan met de TODAY studie. De TODAY studie was van oorsprong een gerandomiseerde trial, waarin patiënten die type 2 diabetes hadden en jonger waren dan 18 jaar een behandeling kregen met ofwel metformine, ofwel metformine en pioglitazon, ofwel een metformine en een intensieve leefstijlinterventie. De patiënten werden tenminste 2 jaar behandeld na randomisatie. In 2011 gingen 572 deelnemers van de TODAY studie door in de TODAY 2 follow up studie. Zij werden nu niet meer gerandomiseerd behandeld, wel werden er jaarlijks gegevens verzameld. Er werden gevalideerde vragenlijsten afgenomen over depressie, eetstoornissen en kwaliteit van leven. Een depressie werd gedefinieerd als een gescoorde waarde van meer dan 14 punten op de gevalideerde Beck Depression Inventory vragenlijst. Daarnaast werden de glucoseregulatie, bloeddruk en de aan- of afwezigheid van aan diabetes gerelateerde complicaties gemonitord. De follow up duur van de TODAY studie was 6 jaar.
Resultaten
De gemiddelde leeftijd ten tijde van inclusie in de TODAY 2 studie was 21.7 jaar en de gemiddelde duur sinds diagnose van de type 2 diabetes 8.5 jaar. Het gemiddelde BMI was 36.5 kg/m2 en het gemiddelde HbA1c was 9.2%. De prevalentie van depressie steeg van 14.0% naar 19.2 % na 6 jaar (p=0.003), tevens rapporteerden veel patiënten een verminderde kwaliteit van leven (13.1% bij intake en 16.7% na zes jaar (p=0.009)). Depressie kwam vaker voor bij vrouwen en patiënten die in huishoudens woonden met een laag inkomen. Er was geen verschil in de prevalentie tussen patiënten uit verschillende etnische groepen. 10.4% van de deelnemers had eetbuien, en 6.9% van de patienten wekte braken bij zichzelf op of gebruikte laxantia in hoge doses met als doel gewicht te verliezen. Patiënten met hypertensie, een hoger HbA1c of aanwezigheid van microvasculaire complicaties waren vaker depressief (respectievelijk OR 1.46 95%CI 1.02-2.08 voor hypertensie , OR 1.09, 95%CI 1.00-1.18 per stijging van een 1 procent HbA1c en OR1.75, 95%CI 1.16-2.64).
Conclusie en relevantie voor de dagelijkse praktijk
Een aanzienlijk deel van de jonge patiënten met type 2 diabetes ervaart depressieve klachten of een verminderde kwaliteit van leven. Ook eetstoornissen komen vaker voor dan bij leeftijdsgenoten zonder type 2 diabetes. Tevens neemt de prevalentie van deze aandoeningen naarmate patiënten langer diabetes hebben toe. Daarnaast wordt een verband gezien tussen depressie en een inadequate glucoseregulatie, hypertensie en de prevalentie van retinopathie. Zoals eerder genoemd is het beloop van de type 2 diabetes bij jongere patiënten vaak ernstiger in vergelijking met patienten die op latere leeftijd gediagnosticeerd worden. De resultaten van deze studie onderschrijven dan ook het belang om zeker ook bij jonge patienten met type 2 diabetes regelmatig te screenen op depressie en zo nodig psychologische of psychiatrische hulp aan te bieden.
Bron: El Ghormli et al. Longitudinal Association of TODAY Study Group* Depressive Symptoms, Binge Eating, and Quality of Life With Cardiovascular Risk Factors in Young Adults With Youth-Onset Type 2 Diabetes: The TODAY2 Study, Diabetes Care Mar 2022
