Tijdens het JDRF Symposium sprak professor James D. Johnson (Department of Cellular and Physiological Sciences, University of British Columbia, Vancouver, Canada) over de grote uitdagingen waarmee onderzoekers te maken hebben op hun zoektocht naar goed functionerende beta-cellen uit stamcellen.
Er wordt al minstens 15 jaar veel onderzoek gedaan naar stamcel therapie. De theoretische mogelijkheid om beta-cellen te kunnen transplanteren die adequaat en op een natuurlijke wijze reageren op voedselopname, is een goede motor achter al het onderzoek. Tot nu toe blijkt het echter een bijzonder lastig ontwikkeltraject te zijn, en is het nog niet gelukt om voldoende aantallen goede, betrouwbare beta-cellen te produceren. Er zijn wel beta-cellen gemaakt die in-vitro reageren op glucose, maar die werken nog niet even goed als humane cellen.
Prof. Johnson spoort onderzoekers aan om de lat nog wat hoger te leggen en met betere meetmethodes meer begrip te krijgen van de gezonde humane beta-cel. Uiteindelijk zal dat de patienten ten goede komen.
Ook professor Millman (Washington University School of Medicine, St. Louis, USA) benadrukte het belang van beta-cel productie uit stam-cellen. Waar tot nu toe soms patienten konden worden behandeld met humane donor beta-cellen, is deze bron van cellen onvoldoende om veel patienten te behandelen.
De technologie van het werken met ‘geinduceerde pluripotente stamcellen’ biedt hier perspectief. Het team van prof. Millman heeft recent een techniek ontwikkelt om insuline producerende beta-cellen te maken uit deze stamcellen. Daarmee kunnen voldoende cellen gemaakt worden om grote aantallen patienten te behandelen. De cellen gelijken sterk op goed-functionerende, betrouwbare beta-cellen, en reageren op verhoogde glucosewaarden met insuline-afgifte; in dierstudies (muizen) bleken deze cellen in staat de bloedglucosewaarden goed te reguleren.
Recent is zijn team er ook in geslaagd om beta-cellen te genereren uit stamcellen van patienten met diabetes, zodat er sprake is van autologe cel-transplantatie: de patient wordt behandeld met zijn eigen cellen. In theorie zou deze methode volledig kunnen voorzien in de behoefte aan betrouwbare beta-cellen voor de behandeling van diabetes.
Al met al worden er veelbelovende stappen in de richting van stamcel-therapie bij diabetes gezet. Het vergt nog even geduld totdat we echt met humane beta-cellen diabetes kunnen behandelen.
