Wat zijn de succesfactoren van diabetespreventieprogramma’s? Is het zinvol om interventies in te zetten bij mensen met prediabetes en welke patiënten hebben baat bij ‘peer support’? Dit werd onderzocht in de Britse Norfolk Diabetes Prevention Study (NDPS). Tijdens de ADA 2021 gaf dr. Mike Sampson van de Norfolk and Norwich University Hospitals NHS Foundation Trust toelichting op deze studie.
Methode
De NDPS liep tussen 2010 en 2019. Voor deze studie zijn 140.000 mensen met een hoog risico op diabetes type 2 geselecteerd uit 135 huisartsenpraktijken. De selectie werd gedaan op basis van leeftijd, BMI en voorgeschiedenis van diabetes. Deze mensen werden vervolgens gescreend op diabetes type 2 door de nuchtere glucosewaarde en het HbA1c te bepalen. Een OGTT werd niet meegenomen om de gezondheidsprofessionals niet onnodig te belasten. Daarnaast kregen 104 vrijwilligers (peers) die al langer diabetes type 2 hadden een training om mensen uit de trial te begeleiden.
Drie groepen
Mensen met een verhoogde nuchtere glucose (≥ 6,1–7,0 mmol/l) en een HbA1c lager dan 48 mmol/mol en mensen met een lagere nuchtere glucose (≥ 5,6–< 6,1 mmol/l) en een HbA1c tussen de 42-48 mmol/mol werden ingedeeld (gerandomiseerd) in drie groepen: een controlegroep, een groep die meedeed aan een leefstijlinterventie begeleid door een zorgprofessional, en een groep die naast een leefstijlinterventie begeleid door een zorgprofessional, ook peer support kreeg.
Resultaten
Na vier jaar bleken beide interventies effectief ten opzichte van de controlegroep. Het toevoegen van peer support leek geen additioneel effect te hebben. Echter, bij een nauwkeurige analyse werd gezien dat de subgroep van mensen waarbij tijdens de screening diabetes type 2 was ontdekt, wel baat had bij peer support. Het lijkt dus zinvol om de vorm van de interventie af te stemmen op de hoogte van het risico dat iemand loopt om diabetes type 2 te krijgen.
Regressie naar normale glucosewaarden
De NDPS bevestigde dat niet iedereen met prediabetes ook daadwerkelijk diabetes type 2 ontwikkelt. Een op de drie mensen met prediabetes heeft na een jaar zonder behandeling weer normale glucosewaarden. Van de mensen die bij aanvang van de studie bij de laag risicogroep hoorden (op basis van nuchtere glucose en HbA1c, met afkappunt 44 mmol/mol), bleek slechts 8% daadwerkelijk diabetes te ontwikkelen. Dit werd niet veroorzaakt door de interventies, want dit percentage was in de controlegroep hetzelfde.
Samenvattend
Het is belangrijk om binnen de groep mensen met een verhoogde kans op diabetes type 2 risicostratificatie toe te passen. Hier kan een mogelijke interventie op worden afgestemd.
- laag risico prediabetes: afwachtend beleid
- hoog risico prediabetes: leefstijlinterventie
- via screening ontdekte diabetes type 2: leefstijlinterventie in combinatie met peer support.
De lezing van dr. Mike Sampson was onderdeel van het symposium ‘Diabetes Prevention—Addressing Implementation Challenges’, gehouden tijdens het congres van de American Diabetes Association 2021
