Kinderen die geboren zijn na een zwangerschap van minder dan 37 weken, hebben een verhoogd risico op insulineresistentie. Dit was al eerder aangetoond. Wat zijn precies de langetermijnrisico’s van vroeggeboren kinderen? Is er een verband tussen het ontstaan van type 1 en/of 2 diabetes en vroeggeboorte?
Om deze vragen te beantwoorden is een grote Zweedse cohortstudie uitgevoerd met > 4 miljoen volwassenen die vroeg geboren zijn (tussen 1973 – 2014). De maximale leeftijd was 43 jaar en aan het einde van de follow-up was de maximale diabetesduur 22,5 jaar. In het onderzoek is gebruik gemaakt van de landelijke database en apothekersgegevens. Ook is gekeken naar genetische en omgevingsfactoren.
 Resultaten
Van de 4.193.069 volwassenen bleken na een follow-up van 92.3 miljoen persoonjaren 27.512 (0,7%) en 5525 (0,1%) mensen respectievelijk type 1 en type 2 diabetes te hebben.  De duur van de zwangerschap werd omgekeerd geassocieerd met het risico op zowel type 1 als type 2 diabetes. Aangepaste hazard ratio’s voor type 1 en type 2 diabetes bij mensen jonger dan 18 jaar en vroeggeboorte waren respectievelijk 1.21 (95% BI, 1.14, 1.28) en 1.26 (95% B1, 1.58).
Voor de groep in de leeftijd van 18 tot 43 jaar was dit 1.24 (95% BI, 1.13, 1.37) en 1.49 (95% BI, 1.31, 1.68), vergeleken met een voldragen zwangerschap.
De zwangerschapsleeftijd bij de geboorte werd ook omgekeerd geassocieerd met nieuw gediagnosticeerde type 1 en type 2 diabetes op de leeftijd van 18-43 jaar (aangepaste HR per extra week van de zwangerschap, type 1: 0,96; 95% BI 0,95, 0,98; type 2: 0,97; 0,95, 0,98). De overeenkomstige hazard ratio’s die de vroeggeboorte of voldragen zwangerschap vergeleken, waren 1,24 (respectievelijk 95% BI 1,13, 1,37) en 1,49 (1,31, 1,68).
Het verband tussen vroeggeboorte en type 2 diabetes was sterker bij vrouwen (leeftijd 18-43 jaar, HR, 1.75; 95% BI, 1.47, 2.09) dan bij mannen (1.28; 95% BI, 1.08, 1.53). Dit verband was slechts ten dele te verklaren door genetische of omgevingsfactoren.
Extreme vroeggeboorte
Kinderen die extreem vroeggeboren werden ((22–28 weken), hadden een lager risico op diabetes type 1 op de leeftijd van <18 jaar (aangepaste HR, 0,51; 95% BI 0,32, 0,81), maar een bijna-significant hoger risico op diabetes type 2 (2,21; 95% BI, 0,99, 4,95), vergeleken met kinderen die na voldragen zwangerschap zijn geboren. In de groep 18-43 jaar gaf extreme vroeggeboorte een tweevoudig risico op zowel type 1 (aangepast HR, 2,22; 95% BI 1,41, 3,48) als type 2 (2,55; 1,41, 4,62) diabetes. Er was een sterker verband met type 2 dan type 1 diabetes (p heterogeniteit < 0,001).
Conclusie
Uit dit grote nationale cohort blijkt er dus wel degelijk een verband tussen vroeggeboorte en een verhoogd risico op diabetes type 1 en type 2 , met name bij patiënten die extreem vroeg zijn geboren (< 28 weken).
Klinische praktijk
Vroeggeboorte komt vaak voor en daarnaast is de overleving van (extreem) prematuren sterk verbeterd in de afgelopen jaren. Hierdoor zullen clinici steeds vaker volwassenen tegenkomen die te vroeg geboren zijn. Het is daarom belangrijk meer te weten over de langetermijnrisico’s van vroeggeboorte. Nu er duidelijk een verband is aangetoond tussen diabetes en vroeggeboorte, hebben vroeggeboren kinderen en volwassenen mogelijk een preventieve evaluatie en langdurige monitoring op diabetes nodig. De huisarts zou tijdens de anamnese kunnen vragen naar (extreem) vroeggeboorte en wellicht die patiënten die te vroeg geboren zijn vaker kunnen screenen op diabetes.
