Lange tijd waren farmacologische opties voor gewichtsverlies niet aantrekkelijk vanwege potentieel ernstige bijwerkingen of gebrekkige effectiviteit. Echter, momenteel verwerven GLP-1 analogen een belangrijke plaats in de behandeling van obesitas, zowel bij patiënten mét als zonder type 2 diabetes. In grote trials (i.e. de zogenoemde SURPASS en de nieuwere SURMOUNT-1 studies) kwam naar voren dat behandeling met tirzepatide, een GIP én GLP-receptoragonist ineen, bij zowel patiënten met type 2 diabetes als zonder type 2 diabetes leidde tot een klinisch zeer relevante gewichtsreductie. Tijdens de EASD 2022 werd een overzicht gegeven van tot nu toe beschikbare resultaten van de SURMOUNT studie.
De SURMOUNT-1 studie was een fase 3 dubbelblinde gerandomiseerde trial, waarin 2539 volwassen zonder type 2 diabetes met een BMI ≥ 30 kg/m2 (of ≥ 27 kg/m2 met gewicht gerelateerde complicaties zoals hart- en vaatziekten of OSAS) geïncludeerd werden. Er werd gerandomiseerd (1:1:1:1 ratio) naar tirzepatide 1x per week (5 mg, 10 mg, of 15 mg) of naar placebo 1x per week, gedurende 72 weken. De belangrijkste uitkomstmaat was het percentage gewichtsverandering, tevens werd gekeken naar de verandering in visceraal vet (gemeten met DEXA scan), bloeddrukverandering en het al dan niet bereiken van een gewichtsreductie van meer dan 5%.
 Ten tijde van inclusie was het gemiddelde BMI 38.0 kg/m2, 94.5% van de deelnemers had een BMI > 30 kg/m2. De gemiddelde gewichtsverandering na 72 weken was -15.0% bij tirzepatide 5-mg −19.5% bij tirzepatide 10-mg, −20.9% bij tirzepatide 15-mg en −3.1% bij placebo (P< 0.001 voor vergelijking met placebo). Deelnemers die tirzepatide kregen verloren daarnaast veel meer visceraal vet (40.9% vs -7%) en hadden een grotere daling van hun bloeddruk (-8 mmHg vs -1.2mmHg systolisch, -5.3 vs -1.0 mmHg diagostisch ( P < 0.001 voor alle vergelijkingen tussen gepoolde tirzepatide groep met placebo). De belangrijkste bijwerkingen van tirzepatide waren gastro-intestinale bijwerkingen (misselijkheid, braken). Deze waren grotendeels mild van aard, maar leidden bij 4.3%, 7.3% en 6.2% van de deelnemers in de respectievelijk 5 mg, 10 mg en 15 mg tirzepatide groepen tot het stoppen met de trial.
 Wat kan op dit moment geconcludeerd worden uit de data van de SURMOUNT studie?
In de SURMOUNT-1 trial leidde een behandeling met tirzepatide bij patiënten met obesitas zonder type 2 diabetes gedurende 72 weken tot een opmerkelijk grote gewichtsreductie van ongeveer 20%. Een belangrijk aandeel van de verloren vetmassa met tirzepatide betreft visceraal vet, tevens werd een klinisch relevante daling van de bloeddruk gezien. Daarnaast behaalde ongeveer 90% van de mensen die met tirzepatide behandeld worden een gewichtsverlies groter dan 5%, hetgeen beschouwd wordt als een klinisch, metabool belangrijk gewichtsverlies.
In deze trial werd tirzepatide vergeleken met placebo. Hoewel er in deze trial geen directe vergelijking is gemaakt tussen de effecten van tirzepatide en andere obesitas behandelingen, zoals bijvoorbeeld liraglutide of bariatrische chirurgie, is het zeer interessant om het verbluffende effect van tirzepatide in enig perspectief te zien. Bijvoorbeeld: in eerdere trials was de gewichtsreductie bij een behandeling met GLP-1 analoog semaglutide (ten opzichte van placebo) 12.4%. Van bariatrische chirurgie is bekend dat dit resulteert in ongeveer 25-35% gewichtsverlies na 1-2 jaar tijd. Met deze getallen in gedachten, zou gespeculeerd kunnen worden dat tirzepatide in de toekomst een belangrijke bijdrage kan leveren aan de behandeling van obesitas. Uiteraard moeten er meer gegevens komen over de lange termijn effecten en de duurzaamheid van de gewichtsreductie. Voor nu echter zijn de resultaten veelbelovend.
