Tirzepatide voor de behandeling van obesitas bij patiënten zonder type 2 diabetes

De negatieve effecten van obesitas op de volksgezondheid zijn enorm. Hoewel een gezonde levensstijl de allerbelangrijkste maatregel is om obesitas te behandelen, is het vasthouden van een dergelijke levensstijl voor veel mensen op lange termijn een grote uitdaging. Lange tijd waren farmacologische opties voor gewichtsverlies niet aantrekkelijk vanwege potentieel ernstige bijwerkingen of gebrekkige effectiviteit. Echter, momenteel verwerven GLP-1 analogen een belangrijke plaats in de behandeling van obesitas, zowel bij patiënten mét als zonder type 2 diabetes.

In het afgelopen jaar is er ontzettend veel aandacht geweest voor tirzepatide, een van de nieuwste glucose verlagende medicamenten voor de behandeling van type 2 diabetes. Tirzepatide is een GIP én GLP-receptoragonist ineen, waarbij de glucoseregulatie via twee incretines tegelijkertijd beïnvloed wordt. In grote trials (i.e. de zogenoemde SURPASS-studies) kwam naar voren dat behandeling met tirzepatide bij patiënten met type 2 diabetes niet alleen resulteerde in verbetering van de glucoseregulatie, maar ook leidde tot een klinisch zeer relevante gewichtsreductie. Het was dan ook wachten op een grote trial waarin gekeken werd naar de effecten van tirzepatide op het gewicht van obese patiënten zónder type 2 diabetes. De resultaten van deze trial, de SURMOUNT-1 trial, werden enkele dagen geleden gepresenteerd tijdens de ADA 2022 in New Orleans. Hieronder treft u de belangrijkste bevindingen.

Methoden:

De SURMOUNT-1 studie was een fase 3 dubbelblinde gerandomiseerde trial, waarin 2539 volwassenen met een BMI ≥  30 kg/m2 (of ≥  27 kg/m2 met gewicht gerelateerde complicaties zoals hart- en vaatziekten of OSAS) geïncludeerd werden. Er werd gerandomiseerd (1:1:1:1 ratio) naar tirzepatide 1x per week (5 mg, 10 mg, of 15 mg) of naar placebo 1x per week, gedurende 72 weken. De belangrijkste uitkomstmaten waren het percentage gewichtsverandering, en het al dan niet bereiken van een gewichtsreductie van meer dan 5%. Tevens werd gekeken naar bijwerkingen.

Resultaten:

Ten tijde van inclusie was de gemiddelde BMI 38.0 kg/m2, 94.5% van de deelnemers had een BMI > 30 kg/m2. De gemiddelde gewichtsverandering na 72 weken was -15.0% bij tirzepatide 5-mg −19.5% bij tirzepatide 10-mg, −20.9% bij tirzepatide 15-mg en −3.1% bij placebo (P< 0.001 voor vergelijking met placebo). Deelnemers die tirzepatide kregen behaalden vaker een gewichtsreductie van > 5% dan diegenen die placebo kregen (85% , 89% en 91% bij respectievelijk 5 mg, 10 mg, en 15 mg tirzepatide versus 35% bij placebo, P < 0.001 voor vergelijking met placebo). De belangrijkste bijwerkingen van tirzepatide waren gastro-intestinale bijwerkingen (misselijkheid, braken). Deze waren grotendeels mild van aard, maar leidden bij 4.3%, 7.3% en 6.2% van de deelnemers in de respectievelijk 5 mg, 10 mg en 15 mg tirzepatide groepen tot het stoppen met de trial.

Conclusie en relevantie voor de dagelijks praktijk:

In de SURMOUNT-1 trial leidde een behandeling met tirzepatide bij patiënten met obesitas zonder type 2 diabetes gedurende 72 weken tot een opmerkelijk grote gewichtsreductie van ongeveer 20%. Daarnaast behaalde ongeveer 90% van de mensen die met tirzepatide behandeld werden een gewichtsverlies groter dan 5%, hetgeen beschouwd wordt als een klinisch, metabool belangrijk gewichtsverlies.

In deze trial werd tirzepatide vergeleken met placebo. Hoewel er in deze trial geen directe vergelijking is gemaakt tussen de effecten van tirzepatide en andere obesitas behandelingen, zoals bijvoorbeeld semaglutide, liraglutide of bariatrische chirurgie, is het zeer interessant om het verbluffende effect van tirzepatide in enig perspectief te zien. Bijvoorbeeld: in eerdere trials was de gewichtsreductie bij een behandeling met GLP-1 analoog semaglutide (ten opzichte van placebo) 12.4%. Van bariatrische chirurgie is bekend dat dit resulteert in ongeveer 25-35% gewichtsverlies na 1-2 jaar tijd. Met deze getallen in gedachten, zou gespeculeerd kunnen worden dat tirzepatide in de toekomst een zeer belangrijke bijdrage kan leveren aan de behandeling van obesitas. De onderzoekers speculeren dat de opmerkelijk grote gewichtsreductie veroorzaakt wordt door een synergistisch effect dat optreedt door de gelijktijdige actie van GLP-1 en GIP, waarbij aangegrepen wordt op multipele voedingsafhankelijke endogene hormonale systemen. Alhoewel de eerste resultaten doen vermoeden dat tirzepatide ook op lange termijn veilig is, moeten er meer gegevens komen over de lange termijn effecten en de duurzaamheid van de gewichtsreductie. Voor nu echter zijn de resultaten veelbelovend.

Bron: Jastreboff et al. Tirzepatide Once Weekly for the Treatment of Obesity N Engl J Med 2022 Jun 4