Hoe kunt u ongeplande tienerzwangerschappen voorkomen bij meisjes met diabetes en zwangerschapsdiabetes bij vrouwen in kwetsbare groepen goed begeleiden? Hierover gaat het onderzoeksprogramma dat Denise Charron-Prochownik op zaterdag 26 juni presenteerde tijdens de 81st Scientific Sessions van de American Diabetes Association. Met het programma ‘Reproductive-health Education and Awareness of Diabetes in Youth for Girls (READY-Girls)’ is Charron-Prochownik één van de acht winnaars van de 2021 Outstanding Educator in Diabetes Award; een prijs voor gezondheidsprofessionals die uitstekende educatieve inspanningen hebben geleverd op het gebied van diabetes. Hieronder leest u de kernpunten uit haar presentatie.
De geschiedenis
9% van alle ongeplande zwangerschappen bij diabetes mellitus heeft een gecompliceerd beloop, variërend van een doodgeboorte, een zwangerschapsvergiftiging tot een aangeboren afwijking bij het kind. Met goede preconceptionele zorg is dit percentage terug te brengen tot 2%. Bij jonge vrouwen met diabetes is desondanks twee-derde van de zwangerschappen ongepland. Rond de eeuwwisseling vindt Charron-Prochownik in haar onderzoeken dat 76% van de jonge vrouwen op 19e-jarige leeftijd seksueel actief is, gemiddeld het eerste seksuele contact heeft bij 15,6 jaar en dat 40% van de seks onbeschermd is.
Expanded Belief Health Model
Deze bevindingen doen de onderzoeker besluiten dat het nodig is om al rond de 13 jaar te beginnen met seksuele voorlichting; nog voordat de meisjes seksueel actief worden. Om ervoor te zorgen dat de meisjes daadwerkelijk iets doen met de verworven kennis van de seksuele voorlichting, hanteert Charron-Prochownik de volgende vier ingrediënten uit het Expanded Belief Health Model:
- emotionele ondersteuning van vrienden en familie. Ze luisteren en geven hoop
- instrumentele ondersteuning; tastbare hulp die het mogelijk maakt om zwangerschap te voorkomen of goed te plannen Denk bijvoorbeeld aan anticonceptie en voldoende glucosestrips en /of glucosesensoren
- informatieve ondersteuning; educatie en counseling (van de diabetesprofessional) in de vorm van praktische verwijzingen naar websites, video’s en het meegeven van voorlichtingsmateriaal
- appraisal support; het bemoedigen van de meisjes met als doel dat ze zelf het heft in handen nemen en gezonde keuzes gaan maken.
De diabetesprofessional als aanjager
Charron-Prochownik benadrukt de rol van de zorgprofessional. Veel meisjes en vrouwen uit kwetsbare groepen gaan pas op zoek naar preconceptionele zorg nadat ze door hun zorgprofessional op het belang hiervan zijn gewezen. Daarnaast is sociale ondersteuning van familie en vrienden essentieel. Het is belangrijk om het ook bij naasten bespreekbaar te maken, zodat de vrouwen van verschillende kanten steun ervaren.
Resultaten READY-Girls
Bovenstaande uitgangspunten leiden in een 15-jarige follow-up-studie van het READY-Girls-programma tot de volgende resultaten: seksueel debuut op 18,5 jaar (in vergelijking met 14,4 jaar bij tieners die deze zorg niet kregen), meer gebruik van anticonceptie, meer vraag naar preconceptionele adviezen en zorg vanuit de patiënt en een lager HbA1c.
Aangenomen door de ADA
READY-Girls, het programma van Charron Prochownik, is door de ADA aangenomen, gepubliceerd en gedistribueerd als goedgekeurd programma voor adolescenten met diabetes. Inmiddels wordt het programma ook uitgerold voor Spaanstaligen in de USA en is het in Chili opgestart. Voor de toekomst zijn er plannen het project uit te breiden voor de oorspronkelijke populatie van Hawaï. Daarnaast is er recent het READY-Guys initiatief gestart.
Zwangerschapsdiabetes
Het tweede deel van haar lezing gaat over zwangerschapsdiabetes bij Amerikaanse vrouwen die afstammen van de Indianen en vrouwen die in Alaska wonen. Deze vrouwen hebben gemiddeld meer overgewicht dan de andere Amerikaanse vrouwen en daarom meer kans op zwangerschapsdiabetes.
Uit focusgroep-sessies blijkt dat het voor succesvolle voorlichting belangrijk is dat:
- de informatie gegeven wordt door groepsgenoten (in dit geval Amerikaanse Indianen en inwoners van Alaska)
- de informatie aansluit bij de gewoontes en tradities die in die culturen heersen (dieet, activiteiten, niet tonen van bloot).
Tot slot is er een belangrijke rol weggelegd voor moeders van dochters. Zij kunnen het gesprek openen met hun dochters met een focus op talking and trusting.
www.stoppinggdm.com – hier vinden diabetesprofessionals webinars, video’s en voorbeelden van moeder-dochtercommunicatie
