De REMOVAL studie is een van de langst-durende studies naar de gunstige effecten van metformine op cardiovasculaire risicofactoren bij patiënten met type 1 diabetes. Bij 428 patiënten
– van 40 jaar en ouder
– met insuline-behandelde type 1 diabetes
– en een verhoogd risico op cardiovasculaire complicaties (tenminste 3 van de volgende:
– BMI >27,
– HbA1c >8,0,
– bekend met CVD/perifeer vaatlijden,
– roken,
– hypertensie,
– verhoogd cholesterol of triglyceride
– en CVD in de familie)
werd gedurende 3 jaar metformine of placebo toegevoegd aan de behandeling. De metformine dosis werd getitreerd van 500mg per dag naar 2dd 2x500mg.
De belangrijkste conclusie van de REMOVAL studie is dat metformine bij type 1 diabetes het risico op hart- en vaatziekte kan verminderen. Deze conclusie is gebaseerd op meting van de IMT (intima media dikte) in de a. Carotis met echografie. Aangezien er slechts gedurende de eerste 3 maanden een verbetering werd gezien in HbA1c-waarde, kon dat geen verklaring zijn voor het gunstige effect van metformine.
Maar hoe kon metformine dit effect dan bewerkstelligen?
Metformine bestrijdt atherosclerose direct door
– remming van de witte bloedcellen,
– verbetering van functies van het endotheel
– en vertraging van de vorming van ‘advanced glycation end-products’.
Er was ook sprake van gewichtsverlies en een verlaging van de insulinedosis. De hoofdonderzoeker, prof. Petrie (University Glasgow), zei dat ‘een effect van metformine op het gewicht weliswaar te verwachten was, maar dat hij verrast was door de verlaging van het LDL-cholesterol en de vermindering van de progressie van atherosclerose.’
De resultaten van de REMOVAL studie zijn een goede reden om metformine vaker te overwegen bij de behandeling van type 1 diabetes en daarmee, net als bij type 2 diabetes, de cardiovasculaire risicofactoren te verminderen. De onderzoekers benadrukken dat er nog wel lange termijn onderzoek naar de behandeluitkomsten van gebruik van metformine nodig is. In dit onderzoek zijn tenslotte slechts intermediaire cardiovasculaire ‘markers’ gemeten.
Een interessante bevinding van de REMOVAL studie is overigens dat metformine slechts kortdurend de bloedglucosewaarden verbeterde. Daarom zou, alsdus prof. Petrie, een verbetering van bloedglucosewaarden minder vaak de reden voor het voorschrijven van metformine bij type 1 diabetes moeten zijn.
Dit onderzoek wordt binnenkort tegelijkertijd gepubliceerd in Lancet Diabetes en Endocrinology.
