Sinds een aantal jaren worden de effecten van alle nieuwe glucoseverlagende geneesmiddelen op cardiovasculaire mortaliteit en morbiditeit onderzocht. De natrium-glucose cotransporter 2 (SGLT-2) remmers, glucagon-like peptide-1 receptor (GLP-1) agonisten en dipeptidyl peptidase-4 (DPP-4) remmers zijn sinds hun introductie onderzocht op het risico op het ontstaan van nieuwe cardiovasculaire events. Deze onderzoeken werden veelal verricht in diabetes type 2 (DM2) patiënten met een hoog cardiovasculair risico of met reeds macrovasculaire complicaties. Daarnaast werden deze geneesmiddelen meestal vergeleken met placebo.
In deze netwerk meta-analyse werden de effecten van SGLT-2 remmers, GLP-1 agonisten en DPP-4 remmers op mortaliteit en cardiovasculaire events bij DM2 patiënten direct en indirect onderling vergeleken. De primaire uitkomstmaat was mortaliteit door alle oorzaken. Secundaire uitkomstmaten waren cardiovasculaire mortaliteit, hartfalen, myocardinfarct en cerebro vasculair accident (CVA). Tevens werd gekeken naar de veiligheid van deze geneesmiddelen.
De onderzoekers includeerden 236 trials, waarvan 9 gericht op cardiovasculaire uitkomstmaten. In totaal werden 176.310 patiënten, met 310.166 patiënt-jaren, geïncludeerd.
SGLT-2 remmers en GLP-1 agonisten gingen gepaard met een reductie in mortaliteit door alle oorzaken vergeleken met de controlegroep (resp. hazard ratio (HR) 0,80 (95%-credible interval (CrI): 0,71-0,89) en 0,88 (0,95%-CrI: 0,81-0,94)) en met DPP-4 remmers (resp. HR 0,78 (95%-CrI: 0,68-0,90) en HR 0,86 (95%-CrI: 0,77-0,96)). Tussen SGLT-2 remmers en GLP-1 agonisten werd geen verschil in mortaliteit door alle oorzaken gezien.
Vergeleken met de controlegroepen, werd na behandeling met SGLT-2 remmers (HR 0,79 (95%-CrI: 0,69-0,91)) en GLP-1 agonisten (HR 0,85 (95%-CrI: 0,77-0,94)) een reductie gezien in cardiovasculaire mortaliteit. DPP-4 remmers hadden geen effect op de mortaliteit. Er werden geen verschillen in cardiovasculaire mortaliteit tussen de medicatiegroepen gezien.
Gebruik van SGLT-2 remmers ging tevens gepaard met minder hartfalen events vergeleken met de controlegroep (HR, 0,62 (95%-CrI: 0,54-0,72)), DPP-4 remmers (HR, 0,55 (95%-CrI: 0,46-0,67)), en GLP-1 agonisten (HR 0,67 (95%-CrI: 0,57-0,80)). GLP-1 agonisten waren alleen geassocieerd met minder hartfalen events wanneer ze vergeleken werden met DPP-4 remmers (HR 0,82 (95%-CrI: 0,70-0,95)).
Na behandeling met DPP-4 remmers (HR 1,29 (95%-CrI: 1,12-1,50)), GLP-1 agonisten (HR 1,44 (95%-CrI: 1,25-1,66)) en SGLT-2 remmers (HR 1,24 (95%-CrI: 1,06-1,45)) werden meer minor hypoglycemieen gezien dan in de controlegroepen. Er werden geen verschillen gezien in het optreden van major hypoglycemieen tussen de groepen.
GLP-1 agonisten waren geassocieerd met een verhoogd risico op bijwerkingen leidend tot uitval in de studies vergeleken met de controlegroep (HR 2,00 (95%-CrI: 1,70-2,37)), de SGLT-2 remmers (HR 1,80 (95%-CrI: 1,44-2,25)) en DPP-4 remmers (HR 1,93 (95%-CrI: 1,59-2,35)).
Klinische praktijk
De behandeling met glucoseverlagende middelen bij DM2 is gericht op behandeling van glycemische controle en verlaging van de risico’s op complicaties. Deze netwerk meta-analyse suggereert dat behandeling met SGLT-2 remmers en GLP-1 agonisten bij DM2 patiënten met een hoog cardiovasculair risico een klinisch relevante risicoreductie geeft op mortaliteit en cardiovasculaire events. Deze gunstige effecten op reductie van cardiovasculaire complicaties alsmede het bijwerkingenprofiel zouden meegenomen kunnen worden in de keuze van de behandeling. Echter, in deze overweging zouden daarnaast ook de huidige hogere kosten en de beperkte klinische ervaring op langere termijn van deze nieuwe middelen in acht moeten worden genomen.
Origineel artikel: Zheng SL, et al. Association Between Use of Sodium-Glucose Cotransporter 2 Inhibitors, Glucagon-like Peptide 1 Agonists, and Dipeptidyl Peptidase 4 Inhibitors With All-Cause Mortality in Patients with Type 2 Diabetes: A Systemic Review and Meta-analysis.
JAMA. 2018;319(15):1580-1591.
