Ondanks goede diabeteszorg is het risico op zwangerschapscomplicaties bij vrouwen met diabetes nog altijd aanzienlijk verhoogd in vergelijking met vrouwen zonder diabetes. Dr. Sarah Siegelaar en haar team van het Amsterdam UMC zetten zich in om een duurzaam landelijke registratie op te zetten van zwangere vrouwen met pregestationele diabetes. Het doel is om ongunstige uitkomsten in de zwangerschap voor vrouwen met diabetes te verminderen door analyse van verzamelde data en het ontwikkelen van landelijke best practice protocollen.
De onderzoekers willen de gegevens verzamelen van alle zwangere vrouwen die al diabetes hadden vóór de zwangerschap. Jaarlijks gaat dit om ongeveer 400 vrouwen met type 1-diabetes en 400-700 met type 2-diabetes. Het doel is een individuele risicoschatting voor de zwangere te kunnen maken en de lange termijn uitkomsten van de kinderen te verbeteren.
Glucosetargets deels gehaald
Positief nieuws is dat dankzij diabetestechnologie en betere diabeteszorg zwangerschapscomplicaties verminderen. Uit een studie onder ruim 3000 zwangeren met diabetes type 1 en 2 blijkt dat het aantal doodgeboren kinderen is gedaald sinds 2002/2003 (Murphy, Diabetologia 2017). Dezelfde studie laat zien dat het aantal vroeggeboorten en LGA-baby’s (Large for Gestational Age) lager is bij vrouwen met diabetes type 2 in vergelijking met vrouwen met diabetes type 1. Bij vrouwen met diabetes type 1 blijven door suboptimale glucoseregulatie hoge percentages van perinatale morbiditeit bestaan. Slechts 16% en 40% van de vrouwen met diabetes type 1 haalt de glucose targets vroeg resp. laat in zwangerschap.
Meerwaarde RT-CGM
De afgelopen jaren zijn diverse studies gedaan om de meerwaarde te onderzoeken van de inzet van diabetestechnologie. De CONCEPTT-studie vergeleek het gebruik van de vingerprik met RT-CGM en liet zien dat het gebruik van RT-CGM tijdens de zwangerschap bij patiënten met diabetes type 1 tot betere neonatale uitkomsten leidt, dankzij verlaagde bloedglucosewaarden. Resultaten waren een lager HbA1c (-0,19%) en hogere TIR (68% versus 61%), 50% afname van macrosomie, >50% minder opnames op de NICU, 50% minder neonatale hypoglycemie en geen verschil in hypoglykemieën bij de moeder. (Feig et al. Lancet 2017).
Inzet hybride closed-loopssystemen
Ook lopen studies naar de meerwaarde van hybride closed-loopssystemen tijdens de zwangerschap, zoals de CamAPS-AiDAPT. Hybride closed-loop therapie verbeterde in deze studie de glykemische controle van de moeder aanzienlijk tijdens de zwangerschap (Lee, NEJM 2023). In de CRISTAL-studie met de 780G HCL van Medtronic verbeterde HCL-therapie niet de totale tijd in het doelbereik bij zwangere vrouwen die begonnen met een strakke glykemische controle, maar verbeterde wel de TIR tijdens de nacht, verminderde de TAR en verbeterde de tevredenheid over de behandeling (Benhalima, Lancet Diabetes Endocrinol 2024). In beide studies wijzen de resultaten op minder geboren LGA-baby’s en minder neonatale hypoglykemie. Om een definitieve uitspraak te kunnen doen over zwangerschapsuitkomsten van moeder en kind zijn deze studies te klein. Siegelaar wijst erop dat vrouwen tegenwoordig HCL-therapie kunnen blijven gebruiken rond de geboorte.
Percentage complicaties blijft hoog
Desondanks blijft het aantal complicaties hoger dan bij vrouwen zonder diabetes, blijkt uit nog ongepubliceerde data van Siegelaar. De vraag is wat hierbij een rol speelt. De glucoseregulatie, bestaande eindorgaanschade van de moeder, de organisatie van zorg, het ontbreken van preconceptieconsulten, het aanbod van diabetestechnologie, de regio, of andere patiëntfactoren? Siegelaar: “Willen we hier antwoorden op vinden, dan zullen we moeten registeren. In Engeland gebeurt dit al en levert dit veel inzichten op. Daarom roepen we alle zorgverleners die met regelmaat vrouwen met bestaande diabetes behandelen op om mee te werken aan de landelijke registratie. Uitkomsten die we willen monitoren zijn de diabeteszorg tijdens de zwangerschap – gemeten in het eerste, tweede en derde trimester en postpartum – en dan specifiek het gebruik van diabetestechnologie, de glucoseregulatie en diabetescomplicaties. Ten tweede de perinatale uitkomsten: de complicaties bij zwangeren en hun kinderen. Dit zal gedaan worden via verschillende vragenlijsten.’
Zorgverleners kunnen zich via aanmelden via deze link.Â
