Naveed Sattar, Professor of Metabolic Medicine, University of Glasgow, hield tijdens de ADDRM een interessant en bevlogen verhaal ondersteund door fraaie plaatjes. Maar is zo’n betoog samen te vatten? Niet makkelijk. We beperken ons tot enkele opvallende en relevante statements.
Prediabetes: hoe relevant is dat eigenlijk? Sattar houdt ons voor dat prediabetes mega-relevant is: het levert een rond 80% hoger cardiovasculair risico op, dat overigens wordt verklaard door doodgewone cardiovasculaire risicofactoren. Immers: een 3 eenheden hogere BMI, een 6 mm hogere bloeddruk, een hogere totaal cholesterol tot LDL cholesterol-ratio, vaker roken, een lagere sociaal economische score en tenslotte, maar dat ziet Sattar als weinig relevant, een wat hoger HbA1c (zie ook Diabetes Care, 2019 (Welsh, Sattar).
Wat gebeurt er eigenlijk als iemand met type 2 diabetes (t2DM) die in de 1e lijn behandeld wordt met orale middelen 10 kg afvalt via een gestructureerd afvalprogramma via een laag calorieën dieet? Het leverde na 2 jaar een remissie van t2DM op van 35%. Zo’n remissie was logischerwijs gelieerd aan de hoogte van het volgehouden gewichtsverlies. Een indrukwekkend resultaat. Ook mechanistisch bleek er bij deze patiënten veel interessants te gebeuren: minder levervet, minder pancreasvet, normalisatie van de B-cel functie maar ook normalisatie van de morfologie van de pancreas. (zie ook Lean M.E.J., Durability of a primary care-led weight-management intervention for remission of type 2 diabetes: 2-year results of the DiRECT open-label, cluster-randomised trial).
En waarom neigen ouderen eigenlijk eerder tot t2DM? Natuurlijk: er ontstaat een verminderde B-cel functie, de lichaamssamenstelling wordt ongunstiger dwz het spiervolume neemt af en het subcutane vet vermindert, en tenslotte allerlei co-morbiditeit dient zich aan (zie ook Aguayo-Mazzucato (2020) Diabetologia). Maar, zoals Sattar vaststelt: diabetes boven de 70 jaar is een weinig relevante aandoening die de levensverwachting niet meer beïnvloedt. Ouderen moeten we daarom niet screenen op t2DM.
Tenslotte therapie. Het belangrijkste slotadvies van Satter voor iedereen die meer dan gemiddeld kans heeft op diabetes of het al heeft is: “walk the dog”. Maar dan over het belang van SGLT-2 remmers. Sattar heeft als hypothese: SGLT2 remming leidt tot reabsorptie van glucose en natrium in de proximale tubulus wat weer leidt tot verminderde hyperfiltratie. Dit draagt bij aan vertraging van achteruitgaan van nierfunctie. Daarnaast leidt verlies van glucose en natrium met de urine tot een soort gegeneraliseerde “decongestie” hetgeen cardiovasculair gunstig is. Tenslotte leiden de afgenomen cardiale afterload/pre-load en de verminderde systolische en diastolische dysfunctie tot een verminderde kans op hartfalen (zie ook Sattar et al (2016) Diabetologia en Nutrient signalling Packer M (2020) J Diabetes Complications).
