De ‘glycemische index’ (GI) klinkt bijna als een begrip uit het verleden. Natuurlijk, we realiseren ons dat een voedingsmiddel met een hoge GI (bijvoorbeeld witte rijst; GI: 72), althans bij mensen met diabetes, tot een sterkere bloedglucosestijging leidt dan voedsel met een lagere GI (bijvoorbeeld zilvervliesrijst; GI: 55). Maar is er misschien nog meer mis met voedsel met een hoge GI? Wat doet bijvoorbeeld voedsel met een hoge GI op de kans op cardiovasculaire ziekte? Hieronder treft u de essentie aan van een recente grootschalige studie uit de New Engl J Med getiteld: Glycemic Index, Glycemic Load, and Cardiovascular Disease and Mortality; Jenkins DJA et al, NEJM; DOI: 10.1056/NEJMoa2007123.
Methoden
Dit onderzoek betreft 137.851 individuen tussen 35 en 70 jaar afkomstig uit vijf continenten, met een mediane follow-up van 9.5 jaar. Per continent werden vragenlijsten gebruikt die specifiek ontwikkeld waren voor de in dat continent gebruikelijke voeding. De GI werd berekend op basis van de consumptie van zeven categorieën koolhydraat bevattende voedingsmiddelen. De primaire uitkomstmaat was een samengesteld eindpunt van belangrijke cardiovasculaire gebeurtenissen (cardiovasculair overlijden, niet-fataal myocardinfarct, herseninfarct en hartfalen) of overlijden door welke oorzaak dan ook.
Resultaten
In de studie-populatie waren er tijdens de observatieperiode 8780 gevallen van overlijden en 8252 gevallen van belangrijke cardiovasculaire gebeurtenissen. Bij het vergelijken van de laagste en de hoogste quintielen van GI, bleek dat een dieet met een hoge GI geassocieerd was met een toegenomen risico op een belangrijk cardiovasculaire gebeurtenis zowel bij deelnemers met bestaande cardiovasculaire voorgeschiedenis (hazard ratio, 1.51; 95% confidence interval [CI], 1.25 to 1.82) als bij deelnemers zonder cardiovasculaire voorgeschiedenis (hazard ratio, 1.21; 95% CI, 1.11 to 1.34). Ook bleek voedsel met een hoge GI geassocieerd met een toegenomen kans op overlijden door cardiovasculaire ziekte.
Vanzelfsprekend hebben individuen met een hoge BMI meer kans op diabetes en cardiovasculaire ziekten. Hoewel de GI van voedsel onafhankelijk is van de glucosetolerantie, is de postprandiale bloedglucose stijging sterker bij personen met een hogere BMI vanwege de bestaande insuline resistentie. Daarom moet voeding met een hoge GI als extra ongunstig beschouwd worden bij personen met een hoge BMI.
Conclusie en relevantie voor de praktijk
Dit onderzoek laat zien dat voeding met een hoge GI geassocieerd is met een toegenomen kans op cardiovasculaire ziekte en overlijden. Tot op heden waren de literatuurgegevens over de relatie tussen de GI van voedingsmiddelen en cardiovasculaire ziekte grotendeels afkomstig uit Westerse populaties. Een opvallend sterk punt van de huidige studie is dan ook de grootschalige opzet, met inclusie van individuen uit 5 verschillende continenten met verschillende socio-economische achtergronden. De resultaten zijn daarom breed toepasbaar, en kunnen ons helpen bij ons denken over voeding in het algemeen: voedsel met een lage glycemische index is niet alleen nuttig is voor mensen met diabetes, maar voor onze totale patiëntenpopulatie.
