Joost Hoekstra en Erik Serne
Primary care-led weight management for remission of type 2 diabetes (DiRECT): an open-label, cluster-randomised trial. Lean M.E.J. et al. Lancet Endocrinology, Published Online December 5, 2017 http://dx.doi.org/10.1016/S0140-6736(17)33102-1
Inleiding:
Iedere diabetes-behandelaar en bijna iedere t2DM patiënt weet het: de beste behandeling is natuurlijk afvallen. Maar werkt het ook? En is zo’n programma in de 1e lijn uitvoerbaar? Een groep uit het Verenigd Koninkrijk nam de proef op de som.
Vraagstelling:
Is een remissie van t2DM te bereiken via een afval-programma in de 1e lijn?
Methoden:
In deze open label, cluster-gerandomiseerde studie in 49 praktijken bij 300 t2DM patienten werd behandeling gedurende 3 maanden met een vloeibaar 800 kcal dieet gericht op gewichtsverlies en verdwijnen van diabetes vergeleken met een controle beleid bestaande uit het volgen van bestaande richtlijnen. De interventie groep werd intensief gevolgd door het studie team.
Alleen patiënten met een diabetesduur korter dan 6 jaar die geen insuline gebruikten konden meedoen. Het co-primaire eindpunt was een gewichtsverlies van tenminste 15 kg en het niet meer aanwezig zijn van t2DM na 12 maanden. Uiteindelijk is het de bedoeling om de patiënten minimaal 4 jaar te vervolgen.
Belangrijkste resultaten:
Gewichtsverlies van 15 kg of meer deed zich voor bij 24% van de deelnemers in de interventiegroep tegen 0% in de controle groep (p<0·0001). Verdwijnen van t2DM (=diabetes remissie) werd gezien bij 46% in de interventie groep en in 4% binnen de controle groep (odds ratio 19·7, 95% CI 7·8–49·8; p<0·0001). Diabetes remissie bleek nauw gerelateerd aan de mate van gewichtsverlies die na 12 maanden nog behouden was. De kwaliteit van leven (EuroQol 5 Dimensions visual analogue scale) steeg met 7·2 punten (SD 21·3) in de interventie groep en daalde met 2·9 punten in de controle groep (adjusted difference 6·4 points, 95% CI 2·5–10·3; p=0·0012).
Conclusie:
In deze interessante studie uitgevoerd in de 1e lijn bleek behandeling bestaande uit een drastisch voedingsadvies met strakke begeleiding te leiden tot een diabetes remissie bij bijna de helft van de deelnemers.
Commentaar:
Bewezen is nu dat het ook in de 1e lijn lukt om met een 800 kcal dieet gewichtsverlies en zelfs verdwijnen van de diagnose t2DM te bereiken. Dat is goed nieuws. Maar het is eerlijk om op te merken dat in een vergelijkbare studie zoals de Look AHEAD het lichaamsgewicht bij de deelnemers in het 1e jaar ook aanzienlijk daalde maar daarna weer aanzienlijk ging stijgen. Initiëren van gewichtsverlies blijkt vaak nog wel haalbaar, handhaven er van veel moeilijker. Niettemin heeft een niet-farmacologische benadering de potentie om diabetes te genezen, terwijl dat vooralsnog niet lukt met medicamenten.
